Perfect offering
Allerlei emoties lopen door elkaar. Woede dreigt daarbij de overhand te krijgen. Rationeel klopt er niets van een geloof in God. Wat zou ik me toch druk maken daarmee? Waarom zou ik mijn leventje zoals het was, achter me willen laten? Het was makkelijk en lekker en van mij. Nu is alles veel complexer geworden. Staat op z’n kop en waartoe?
Van Janos kreeg ik de huiswerkopdracht om een spirituele biografie te schrijven. Een levensloop met daarbij m’n religieuze ontwikkeling als thema. Ik bestudeer de opdracht en de uitgewerkte voorbeelden en ga er mee aan de slag. In een smalle kolom schrijf ik de gevolgde opleidingen – beginnend bij de crèche – en mijn werk. In een kolom daar naast waar ik woonde. Bijna twintig maal verhuisd, zie ik in de gauwigheid. En dan schrijf ik ‘Geboren: 16 maart 1966’. En ik begin.
Binnen de eerste tien regels zie ik een ellendig bestaan opduiken. Vol geweld en instabiliteit. In mijn achterhoofd realiseer ik me dat ik bovendien toen ook al, uiteraard, autistisch was. Al was dat ongezien of onbenoemd. De wereld was voor mij sowieso een stukje complexer dan voor de meeste anderen. En dan die gewelddadige chaos om mij heen… “Meisje, meisje, hoe heb je dat overleefd”, denk ik bij mijzelf.
En er staat een enorme boosheid in me op. “Waar was God toen ik een kleuter was? Toen ik een depressieve tiener was? Toen ik een burn-out had? Waarom komt hij tevoorschijn tegen de tijd dat ik alles zelf op de rails heb gezet? Wat heb ik aan zo’n God?” Ik kokhals van stress en zoek in mijn onmachtige woede een manier om me te uiten.
Janos is mijn slachtoffer. Via WhatsApp vuur ik vragen op hem af. Ik probeer om mijn boosheid te bedekken. De vragen zijn echt en levend en brandend en razen door me heen. En Janos, op zijn vrije dag nota bene, antwoordt. Keer op keer gaat hij serieus in op mijn bozige en verongelijkte vragen. Geduldig. Ik huil. Ik loop inmiddels met de hond in het enorme bos. Ruim, winderig, modderig. De hond gaat zijn gangetje. Rent achter een merel aan. Achter een paar vlinders. Grijpt een tak en zwiept daarmee tegen mijn benen. Ik kan de vogels nog niet horen en loop verder, contactloos. Ik realiseer me dat ik daarmee alweer een voornemen voor mijn vasten verbreek. “Ik kan me niet eens houden aan m’n voornemens voor deze veertigdagentijd”, gromt het in mij. Nu begint de woede zich op mijzelf te richten. “Wat ben ik dan voor christen?” De conclusie is gauw getrokken: ‘ik wil dit niet. Het moet stoppen. Ik wil terug naar hoe het was.’
Maar dat is niet waar, natuurlijk. Woensdag heb ik het gesprek over de doopdienst bij Nijkleaster. Zondag wordt de Verwondering uitgezonden, met mij als gast. De doop zelf nadert. Janos heeft tot mijn grote verdriet een beroep aangenomen naar Goes en zal ergens in mei waarschijnlijk verdwijnen. Ik sta bol van de stress en mijn reactie daarop is woede. Zo heb ik decennia lang gereageerd. Boos worden is mijn overdrukventiel. Boos op Janos, omdat hij weggaat. Boos op God, omdat die zich zo lang niet liet kennen. Boos op mijzelf, omdat ik zwak faal waar ik dacht te kunnen slagen, nou eindelijk eens te kunnen slagen. De veertigdagentijd doet ondertussen wel degelijk zijn ding. Elke dag weer neem ik ruim de tijd om te lezen in de Bijbel, om me te bezinnen, om te bidden, om te schrijven. En al de stilte die zich ontwikkelde, kraakt in z’n voegen en breekt en scheurt, nu ik voor de deur van de doop kom te staan.
Ring the bells that still can ring
Leonard Cohen
Forget your perfect offering
There is a crack in everything
That’s how the light gets in
Plichtsgetrouw pak ik, eenmaal thuis, mijn vel papier weer op. “Spirituele Biografie” schrijf ik met sierlijke letters in de kantlijn. Dwars door mijn tranen heen schrijf ik verder. Nee, het was niet mooi hoe het begon. Maar welk een triomfantelijke wending kreeg mijn leven negen maanden geleden. Ik moet stoppen met dit over mij te laten gaan. Het gaat niet over mij. Zelfs niet om mij. ‘Forget your perfect offering’. Laat het licht maar binnen.
Credits: eerder gepubliceerd op 27 maart 2019 op de site van Nijkleaster